Elazığ’da TOKİ’den hak sahipliği kazanan bazı afetzedelerin uygun fiyatlı dairelerini satış için yetki tanınmamasına rağmen kendi aralarında göstermelik sözleşmeler yaparak ranta dönüştürmesi art niyetli ve etik dışı davranış olarak değerlendirildi.
2020 depremi sonrasında TOKİ’den hak sahipliği kazanan bazı afetzedelerin uygun fiyatlı dairelerin satışı için yetki tanınmamasına rağmen kendi aralarında göstermelik sözleşmeler yapıp azımsanmayacak miktarlarla devir gerçekleştirdiği ve bu durumun yasa dışı olduğu bildirildi.
Sistemsel işleyişi bozan atılımlarla mücadelenin önemininin vurgulandığı açıklamada, “TOKİ’nin deprem sonrasında afetzedelere tanıdığı konut imkanı ve ayrıcalığı, şehrimizdeki sürdürülebilir yaşamın tesisi için gereken bir telafi ve iyileştirme yaklaşımının tezahürüdür. Bu konutlar, depremde konutlarını yitiren vatandaşlarımızı yeniden yaşama entegre etme amacıyla inşa edilmiştir. Bu amaç, söz konusu konutlardan rant ve kâr elde edilmesini engelleyen bir kamu yararı ilkesiyle yasal ve etik olarak korunmaktadır. Çünkü böylesine yüksek miktarda konutun kısa bir sürede arzının sektörel dengeyi bozmasına yönelik tedbirlerle hareket eden TOKİ, kriz durumunda artan ihtiyacı dengelemek şiarıyla şehrimize yatırım yapmıştır. Ancak en temel ihtiyaçlardan olan barınma ihtiyacının suistimal edilmesi, zincirleme bir reaksiyon olarak yapı sektörünü ve ilişkili olduğu tüm sosyo-ekonomik kent bileşenlerini çıkmaza sokmaktadır. Hak sahipliği kazanan bazı vatandaşların TOKİ’den edindikleri konutları gelir kapısı olarak ranta dönüştürme çabası, art niyetli bir etik dışı davranış olmanın yanı sıra yasa dışıdır. Çünkü bu konutların yasal olarak satış yasağı olmasına rağmen göstermelik sözleşmeler ile gayrimeşru zeminler bulan bu kişiler, esasen tüm hak sahiplerini zan altında bırakarak ve kendi mağduriyetlerini yaratarak bir nevi günü kurtarma çabasıyla geleceklerini riske atmaktadırlar” denildi.
Göstermelik sözleşmeler yoluyla biçimsel olarak hukuka uygunluk sağladıklarını düşünen hak sahiplerine uyarıda bulunulan açıklamada;”Tapu satışları normal şartlarda yalnızca Tapu Müdürlüğünce veya noter sözleşmeleri ile mümkündür. Söz konusu gayriresmi ve gayrı ahlaki satışlar için yapılan sözleşmeler hukuksuz ve geçerliliği olmayan birer belge niteliğindedir. Konuya çözüm üretmek, aynı zamanda mağduriyetleri gidermek için atılmış bir adım olacaktır. Nitekim vatandaşların mağduriyeti gözetilip devletin belirlediği uygun daire fiyatlarını bir gelir kapısı görmek yalnızca müteahhitlik sektörü için değil, konut arzına ihtiyaç duyan kent dinamiği için de ciddi bir çıkmaz demektir.” ifadeleri kullanıldı.
